Sep 20, 2020
Psikoloji Çevirisi Nedir?
Psikoloji çevirisi, psikoloji alanında yazılmış makale, kitap, psikolojik test ve benzeri yazıların bu alanda yetkin çevirmen ve editörlerce tamamlandığı hizmettir. Psikoloji ruh sağlığı üzerine çalışmalar yürüten bir alan olduğu için psikoloji çevirisi, medikal çeviri başlığı altında sunulur.
Psikoloji Nedir?
Psikoloji, insan davranışlarını ve zihnini sistematik bir şekilde inceleyen bilim dalıdır. Psikoloji geniş bir alana yayılmış çok yönlü bir bilimdir ve klinik psikoloji, sosyal psikoloji, deneysel psikoloji gibi pek çok alt dalı bulunur. Oldukça yeni bir bilim dalıdır ve alandaki büyük gelişmelerin çoğu son 150 yılda gerçekleşmiştir. Tarihi milattan önce 400’lü yıllara kadar uzanır ancak o dönemde çoğunlukla felsefeyle iç içe bulunur. Alman psikolog ve filozof Wilhelm Wundt insan zihninin işleyişini daha sistematik bir şekilde inceleyerek ve laboratuvar ortamında kontrollü ölçümler yaparak psikolojiyi felsefeden ayrı bir bilim olarak ele almıştır. Böylelikle modern psikolojinin temelleri atılmıştır. Psikoloji biliminin tarihi hakkında daha fazla bilgi almak için Saul McLeod tarafından yazılmış bu makaleden yararlanabilirsiniz.
Psikoloji Çevirisi ve Zorlukları
Psikoloji, insan sağlığıyla doğrudan ilgili bir alandır; bu yüzden doğru ifadelerin doğru bağlamda kullanılması kritik önemdedir. Psikoloji alanının terminolojisinde bazı kavramların tam tanımları; kendisine yakın anlam taşıyan, hatta bu benzerlikten dolayı sıkça birlikte kullanılan farklı terimlerin ayrımları çok belirgin olmayabilir. Ancak bir psikoloji metninde bu kavramların ayrımının farkında olmak büyük önem taşır. Örneğin, bu yazıda üzerine konuşulan affect, mood ve emotion kavramları psikoloji çevirisi yaparken zorluk çıkarabilecek kavramlardandır.
Bu kavram karışıklığının sebeplerinden biri de bunların, yazılan dilin kültüründe ortaya çıkmış kavramlar olmasıdır. O kültürde var olan bazı kavramlar ve fikirlerin çevrildiği dilde karşılığının bulunmaması durumunda hem kaynak kavramı kaybetmeden hem de hedef kültürü göz önünde bulundurarak çeviri yapılmalıdır.
Her metin türünde olduğu gibi psikoloji çevirisinde de hedef okuyucu kitlesinin kim olduğunu tespit etmek çok önemlidir. Klinik psikolog adayı olarak yüksek lisansını sürdüren, psikoloji alanında çalışan veya alana hakim kişiler tarafından okunacak metinlerde akademik çeviri kapsamında psikoloji literatürüne uygun Türkçe karşılıkları kullanmak doğru olacaktır. Fakat literatürdeki bu karşılıklar ortalama okuyucu kitlesi için tanıdık kavramlar olmayabilir.
Psikoloji Çevirisi ve Terminolojinin Önemi
Öte yandan “Kabul ve Kararlılık Terapisi” çevirisinde olduğu gibi bazen net karşılığı konusunda konsensüse ulaşılmamış İngilizce terimler (Acceptance and Commitment Therapy) de vardır. Böyle durumlarda önemli olan “bilinç dışı”, “ego” ve süper “ego” mu, yoksa “bilinç altı”, “ben” ve “üstben” mi karşılığının tercih edileceğine karar verip bunu tutarlı bir şekilde tüm çeviri metne yansıtmaktır. Karşılaşılabilecek bu zorluklardan dolayı psikoloji çevirisi bu alanda yetkin çevirmenler ve editörler tarafından tamamlanmalıdır.
Sonuç olarak, psikoloji tercümesi, özel terimler ve ifadeler içeren bir alandır. Tercümanlar, ruhsal hastalıklar, psikoterapi, psikoloji testleri, istatistiksel terimler, psikolojik yaklaşımlar ve kültürel duyarlılık gibi konularda derin bir anlayış geliştirmelidir. Ayrıca, psikoloji metinlerini doğru bir şekilde ifade etmek için dikkat ve özen gerekmektedir. Çevirmenler, bu özel terimleri ve ifadeleri anlamak ve doğru bir şekilde çevirmek için psikoloji alanında uzmanlaşmalıdır. Böylece, psikolojik bilgilerin doğru bir şekilde aktarılmasına ve insanların zihinsel sağlığını anlamalarına yardımcı olabilirler.
Sep 9, 2020
Çevirmen, bir metni veya sözlü iletişimi bir dilden başka bir dile tercüme eden meslek uzmadır. Yazılı çeviri yapan kişiye geleneksel olarak mütercim, sözlü çeviri yapan kişiye ise tercüman denir. Çevirmenler, farklı alanlarda çalışabilirler ve çeviri bürolarında, serbest olarak veya kamu kurumlarında görev yapabilirler.
Bir çevirmen mütercim-tercümanlık, çeviribilim, uygulamalı çevirmenlik veya dil/edebiyat bölümlerinde 4 yıllık bir lisans programı kapsamında çeviri eğitimi alır veya alan dışından olsa bile gerekli beceri ve yetkinlikleri edinerek profesyonel çeviri hizmeti sunduğunu ortaya koyar.
Çevirmenin Unvanları
Çevirmenler, yazılı ve sözlü çevirmen sıfatlarıyla anılırlar. Yazılı çevirmenlerin, yukarıda adı geçen bölümlerde öğrenim görmeleri kendilerini yaptıkları işin hem teorik hem de uygulamalı boyutuna hazırlar. Müfredat kapsamında çeviride kaynak ve hedef dilin ve metinlerin gerekliliklerine ilişkin teorik incelemeler yapılır. Eşdeğerlik ve yeterlilik kavramları dışında çevrilemezlik sorunu ele alınır. Bu da çevirmenin yaptığı işe entelektüel ve zihinsel olarak daha iyi hazırlanmasını sağlar.
Yeminli çeviri dışındaki çeviri türlerinde görev almak için yukarıdaki gibi bir lisans eğitimi ön şart değildir. Yani formal bir öğrenim görmeyen fakat bir dil çiftinde başarılı çeviri yapacak dilbilgisine, birikme sahip kişiler de çeviri yapabilmekte ve çevirmen sayılmaktadır.
Sözlü tercüman (simültane tercüman, ardıl tercüman, toplum çevirmeni) olarak adlandırılan kişilerin ise formal bir öğrenim görmesi ve ilgili bölümlerde kabin içinde veya kabin dışında deneyimler kazanması ise daha elzemdir.
Tercüme uzmanı, bir kaynak metni, içindeki anlam ve kültürel unsurları göz önünde bulundurarak bir hedef dile çevirir. Üzerinde çalıştığı metinler çeşitlilik gösterebilir. Seçtiği metin türüne göre akademik çeviri (makale çevirisi), teknik çeviri, kitap çevirisi, tıbbi tercüme, web sitesi çevirisi gibi sayısız alanda çeviri hizmetleri sunabilir. Diğer tür ve alanlar arasında roman çevirisi, öykü çevirisi, masal çevirisi, belge çevirisi gibi şeklinde örneklenebilir.
Ayrıca bu dil uzmanları, günlük hayatta veya iş hayatında kullanılan çeşitli metinleri de çevirebilir. Bu metinler arasında sözleşme çevirisi, reklam çevirisi, kongre bildirileri çevirisi, resmi evrakların çevirisi, patent çevirisi, kullanım kılavuzu çevirisi, tez çevirisi, araştırma çevirisi ve hatta ödev çevirisi gibi örneklendirebileceğimiz birçok metin bulunur.
Çevirmenin Kazanması Gereken Beceriler Nelerdir?
Bir çevirmenin kazanması gereken en önemli beceriler arasında “ileri seviyede dil bilgisi”, “yazı yazma becerisi”, “kültürel bilgilere sahip olma”, “araştırmacı bir ruha sahip olma”, “pratik yapma ve çeviri süreçlerini inceleme” ve “CAT araçlarını kullanma” gibi özellikler olmalıdır. Her zaman detaylara dikkat etmeli, düzenli olmalı, kendini motive edebilmeli, çeviri tercihlerini başarılı bir şekilde açıklayabilmeli, çeviriyi taraflı bir şekilde yapmamalı, uyum sağlayabilmeli, çevirdiği metinle bütünleşebilmeli, meraklı olabilmeli ve kendine güvenebilmelidir. Bu özelliklere sahip olmanın yanı sıra müşterilerine ve müşterilerin ihtiyaçlarına odaklanabilmeli, kuvvetli iletişim becerilerine sahip olmalı ve sistemin nasıl yürüdüğüne dair bilgi sahibi olmalıdır. Ayrıca çevirmenin genel olarak sahip olması gereken diğer beceri ve edimler şunlardır:
- Hem ana dilinde hem de ikinci dilde yazma becerilerini geliştirme,
- İki dilin de kültürüne kapsamlı biçimde hâkim olma,
- Uzmanlık alanı veya alanları seçmiş olma,
- İyi bir gözlem yeteneğine sahip olma,
- Teknolojiyle iç içe ve bilgisayar becerilerine sahip olma,
- Zamanı iyi yönetebilme,
Çevirmenlerin öğrenmeye her zaman açık olması ve kendini geliştirmeye çalışması oldukça önemlidir.
Özellikle yazılı çeviri sürecinde bir çevirmenin salt aktarım işinin ötesinde dikkat etmesi gereken hususlar vardır.
Bir Çevirmen Hangi Kaynaklardan Yararlanır?
Bir çevirmen, çeviri sürecinde birçok farklı kaynaktan faydalanabilir. Günümüzde bu kaynaklar arasında en önemli yere sahip olanlar “online sözlüklerdir”. Aynı zamanda çeşitli konularda online forumlardan faydalanabilir. Herkesin bildiği üzere dil, canlı bir varlıktır ve sürekli gelişip değişmeye açıktır. Online sözlükler ve forumlar sayesinde anlamını bilmediği sözcükleri öğrenebilir ya da bir sözcüğün hangi bağlamda ve ne amaçla kullanıldığını çeşitli örneklerle görebilir. Ayrıca çeviri sürecinde bir terim sözlüğü kullanabilir ve böylelikle çevirisini yaparken nelere dikkat edeceğini daha iyi kavrayabilir. Çevirmenin faydalanabileceği kaynaklar arasında Twitter, Facebook, Google gibi sosyal medya hesapları da bulunabilir. Böylece araştırdığı, kendisini yetersiz hissettiği konular hakkında araştırma yapabilir ve bilgi sahibi olabilir.
Çevirmen, Kimlerle İş Birliği Yapar?
Bu meslek uzmanları proje yöneticisi, editör, redaktör, mizanpaj yapan kişilerle iş birliği halinde çalışır. Ayrıca dil ve edebiyat ve öğretmenlik gibi bölümlerden mezun kişilerle de çalışabilir.
Sep 3, 2020
Tıbbi çeviri, akademik çeviri veya noter onaylı tercüme için en uygun çeviri fiyatları ile profesyonel çeviri desteğini hangi tercüme bürosu sunar?
