Bu yazımızda Türkçe diliyle ilgili kısa bir tarihçe verecek, Fransızcadan Türkçeye geçen kelimelerin yolculuğundan bahsedeceğiz. Ardından Fransızcadan Türkçeye geçen kelime örneklerini paylaşacağız. Keyifli okumalar!
Kısa Bı̇r Tarı̇hçe
Türk dillerinin kökenleri dilbilimciler arasında hala tartışma konusudur, ancak genel düşünce, yaklaşık 2000-3000 yıl önce ortak bir atadan farklılaşmaya başladıkları yönündedir. Bazı katı Türk milliyetçileri Türkçenin 5500 ila 8500 yıl öncesine dayanan eski bir dil olduğunu öne sürebilir. Türkçe de dahil olmak üzere Türk dilleri gerçekten de eski bir dil ailesinin parçasıdır, ancak Moğol ve Tunguz dillerini de içeren daha büyük Altay dil ailesinin bir parçası olduklarını söylemek daha doğru olacaktır.
Fransızcadan Türkçeye Kelimeler ve Geçiş Yolculuğu
Fransızcanın Türk dili üzerindeki etkisi öncelikle Fransa ve Osmanlı İmparatorluğu arasındaki tarihi, kültürel ve siyasi etkileşimlerden kaynaklanmaktadır. Osmanlıların Fransa da dahil olmak üzere Avrupa ülkeleriyle diplomatik ve ticari ilişkileri vardı ve bu da çeşitli Fransızca kelime ve deyimlerin Türk diline uyarlanmasına yol açtı. İşte kelimelerin Fransızcadan Türkçeye geçtiği bazı yollar:
Fransızcadan Türkçeye geçen kelimelerin sıklığını arttıran ilk etken diplomasi ve siyasetti olmuştur. Osmanlı İmparatorluğu döneminde, Fransa da dahil olmak üzere Avrupa ülkeleriyle diplomatik ilişkiler, kelime alışverişinde önemli bir rol oynamıştır. Siyasi ve idari terimler sıklıkla Fransızca’dan ödünç alınmış, bu da Osmanlı’nın Avrupa meseleleriyle olan ilişkisini yansıtmıştır. Günümüzde freelance çeviri yapıldığında da bu kelimeler karşımıza çıkmaktadır.
Kültürel Değişim Etkisi
Fransız kültürünün, özellikle 19. yüzyıldaki Tanzimat döneminde Osmanlı toplumu üzerinde kayda değer bir etkisi olmuştur. Tanzimat reformları, dil ve yönetim de dahil olmak üzere Osmanlı yaşamının çeşitli yönlerini modernleştirmeyi amaçlıyordu. Fransızca genellikle bir kültür ve sofistike dil olarak görülmüş, sanat, edebiyat ve moda gibi alanlarda Türkçe kelime dağarcığını etkilemiştir.
Fransızcadan Türkçeye geçen kelimelerin hızını arttıran bir diğer bir büyük etken askeri ve teknoloji gelişim ve değişimlerdir. Osmanlı ordusu, özellikle 19. yüzyılın sonları ve 20. yüzyılın başlarında, Avrupa askeri uygulamalarının ve teknolojilerinin benimsenmesini içeren reformlar geçirmiştir. Bu durum Fransızca askeri ve teknolojik terimlerin Türkçeye girmesine yol açmıştır.
Eğitim ve Akademi
Fransızca tarihsel olarak akademi ile ilişkilendirilmiştir ve belirli dönemlerde Türk eğitim kurumları Fransız eğitim sistemlerinden etkilenmiştir. Bu etki, Fransızca eğitim terminolojisinin ve akademik jargonun benimsenmesiyle sonuçlanmıştır. Fransızca sözcüklerin Türkçe sözlüğe girdiği bir diğer alan da mutfak alanıdır. Bu durum genellikle yemek isimlerinde, pişirme tekniklerinde ve mutfak terimlerinde görülmektedir. Bu dilin tarihteki etkisi için Cambridge‘ın sitesi ziyaret edilebilir. Çeşitli bağlamlarda Fransız etkisi mevcut olsa da, Türkçenin Arapça, Farsça, İtalyanca ve İngilizce dahil olmak üzere çeşitli diğer dillerden de kelimeler ödünç aldığını belirtmek önemlidir. Ayrıca, dil evrimi dinamik bir süreçtir ve ödünçlemeler devam eden kültürel, ekonomik ve teknolojik alışverişlerin bir sonucu olarak ortaya çıkar.
Fransızcadan Türkçeye Geçen Kelimeler
bikini (bikini)
asansör (yükselen)
Diyet (diyet)
benzin (benzin)
kuaför (kuaför)
ambulans (ambulans)
küvet (küvet)
helikopter (helikopter)
gazoz (gazoz)
misket (musket)
otel (otel)
külot (etek)
abajur (abat-günlük)
afiş (afiş)
akrobat (akrobat)
aksesuar (aksesuar)
aktör (oyuncu)
aktris (aktris)
alarm (alarm)
albüm (albüm)
alerji (alerji)
alkol (alkol)
selam (hepsi)
alüminyum (alüminyum)
alyans (ittifak)
ambalaj (ambalaj)
amiral (amiral)
ampul (ampul)
anket (enquête)
ansiklopedi (ansiklopedi)
anten (anten)
antibiyotik (antibiyotik)
apartman (daire)
arkeolog (arkeolog)
asfalt (asfalt)
aspirin (aspirin)
astroloji (astroloji)
atlet (atlet)
atmosfer (atmosfer)
atom (atom)
avukat(avukat)
badana (badigeonne)
bagaj (bagaj)
balya (bale)
balkon (balkon)
balon (balon)
banknot (banknot)
bant (bant)
baraj (baraj)
bariyer (bariyer)
basen (basin)
baskül (baskül)
bateri (pil)
bere (bere)
beton (beton)
biberon (biberon)
bidon (bidon)
biftek (biftek)
bijuteri (bijuteri)
bisiklet (bisiklet)
bisküvi (bisküvi)
bluz (bluz)
kitaplar (kutu)
bonfile (bon fileto)
bot (bot)
buket (buket)
buldozer (buldozer)
büro (büro)
ceket (jaquette)
daktilo (daktilo)
dans (dans)
dantel (diş)
dedektif (dedektif)
dekolte (dekolte/e)