Blok zincir mi? Blok zinciri mi? Blokzincir veya Blokzinciri mi?
Resmi bir kaynaktan hareketle blok zincir olarak aktardığımız bu terim 21’inci yüzyılın finansal işlemlerini kökünden sarsan bir teknolojiyi ifade ediyor.
Peki bu teknolojiyle bağlantılı en yaygın 10 terimi sıralamak istesek nelerden bahsetmek gerekir?
Blok zincir (blockchain) teknolojisi son yıllarda oldukça popüler hale geldi ve birçok yeni terimle karşılaşmak mümkün. İşte blok zincir teknolojisi ile ilgili en yaygın 10 terim:
- Blok Zinciri (Blockchain): Bir veri tabanı türü olup, verilerin bloklar halinde saklandığı ve bu blokların birbirine kriptografik yöntemlerle bağlandığı bir yapı. Bu sayede veriler güvenli, değiştirilemez ve şeffaf bir şekilde kaydedilir.
- Kriptografi (Cryptography): Blok zincirinde, verilerin güvenli bir şekilde iletilmesi ve saklanması için kullanılan şifreleme tekniklerini ifade eder. Kriptografi, blok zincirinin güvenlik temelini oluşturur.
- Düğümler (Nodes): Blok zincir ağına katılan ve ağ üzerindeki işlemleri doğrulayan cihazlar veya bilgisayarlar. Düğümler, blok zincir ağının dağıtık yapısını destekler.
- Madencilik (Mining): Yeni bloklar eklenirken işlemlerin doğrulanması ve blok zincirine dahil edilmesi için gerekli hesaplama süreçleri. Madenciler, bu doğrulama işlemleri karşılığında ödül olarak kripto para kazanırlar.
- Akıllı Sözleşmeler (Smart Contracts): Blok zincir üzerinde otomatik olarak yürütülen ve önceden tanımlanmış koşulların gerçekleşmesiyle aktif hale gelen dijital anlaşmalardır. Akıllı sözleşmeler, insan müdahalesine ihtiyaç duymadan işlemleri gerçekleştirebilir.
- Hash: Bir veri setini sabit uzunlukta bir dizeye dönüştüren algoritmik işlemdir. Blok zincirindeki her bloğun bir hash değeri vardır ve bu değer, bloğun içeriğinin bütünlüğünü korur.
- Dağıtık Defter Teknolojisi (Distributed Ledger Technology – DLT): Verilerin merkezi bir otorite yerine, ağ üzerindeki tüm katılımcılar arasında paylaşıldığı ve güncellendiği teknolojik sistemdir. Blok zinciri, dağıtık defter teknolojisinin bir örneğidir.
- Özel Anahtar (Private Key): Kullanıcıların blok zincir üzerindeki varlıklarına erişim sağlamak için kullandıkları, sadece kendilerine ait olan şifreli anahtar. Bu anahtar kaybedilirse, varlıklara erişim sonsuza kadar kaybolabilir.
- Konsensüs Algoritması (Consensus Algorithm): Blok zincir ağında işlemlerin doğruluğu konusunda tüm düğümlerin uzlaşmasını sağlayan mekanizma. En yaygın kullanılan konsensüs algoritmaları Proof of Work (PoW) ve Proof of Stake (PoS)’tir.
- DeFi (Decentralized Finance): Merkezi olmayan finans anlamına gelir ve blok zincir üzerinde bankacılık hizmetleri sunan sistemleri ifade eder. DeFi platformları aracılığıyla borç alma-verme, sigorta ve ticaret gibi işlemler yapılabilir.
Bu terimler, blok zincir teknolojisinin temel yapı taşlarını ve işleyiş prensiplerini anlamaya yardımcı olur.
Kaynak: Hazine ve Maliye Bakanlığı